Và nắng lên, rồi nắng lên, và nắng lên…
Đi qua các bến xe vào những ngày đầu năm, khi các dòng người đổ xô trở lại thành phố sau những ngày về quê ăn Tết, mắt mình cứ va vấp, mắc míu, ái ngại, xa xót… (thiệt không biết dùng từ gì để diễn tả cho đúng được trong trường hợp, tình trạng này!!!) dính theo những chiếc… quần Jean mắc vào người các cô gái quê. Những chiếc quần ấy rồi sẽ đi đến các xí nghiệp, nhà máy, nhà hàng, nhà giàu… khắp các ngả đường thành phố ồn ào, sang trọng, bình dân… đủ kiểu. Những nơi ấy, có rất nhiều thứ đang chờ đợi, và chắc chắn là thứ nào cũng có vị của nỗi lo. Lo lắng, lo toan… về một tương lai kiểu mẫu. Kiểu mẫu giống nhau: Sự đổi đời. Sự đổi đời cũng giống nhau, bởi đời họ phần trước vốn đã giống nhau và mơ ước của họ cho ngày sau cũng chẳng có gì để khác nhau, chỉ gói gọn trong một chữ TIỀN.
Tại sao mắt mình chỉ va vào và mắc lại, chú tâm vào những chiếc quần? Tại sao không là những gương mặt, ánh mắt, vóc dáng...? Ngày nay, dẫu công nghiệp may mặc phát triển rầm rộ, mọi thứ đều có phong trào, người ta ăn mặc khó mà khác nhau. Ra đường, thấy đồng bào và một số bạn bè thế giới giông giống nhau mà mừng.Và dù cứ ná ná nhau như thế, nhưng chính quần áo lại là thứ để mà người ta phân biệt nhau chớ không phải là mặt mũi, bởi có lẽ chưa có thời nào mà mặt mũi con người lại giống nhau như thời này. Nhìn ai cũng có nét đơ đơ, hoang hoang, lạnh lạnh, thủ thủ, hóng hóng, diễn diễn… thần thái chủ đạo cực kỳ giống nhau!
Những chiếc quần Jean treo mắc vào người những cô gái quê, dòm cứ phải nghĩ, phải nghĩ, phải nghĩ. Nó chẳng phải xấu, chẳng phải đẹp, chẳng phải dị, chẳng phải bình thường, chẳng phải không bình thường, chẳng phải phản cảm, chẳng phải không phản cảm, chẳng phải dễ chịu, chẳng phải không dễ chịu… Nó cứ thế nào, thế nào, thế nào.., cứ bắt mình phải chú ý, phải nghĩ suy… rất kỳ lạ, rất lãng xẹt mà rất…rất khó bỏ qua. Nhất là những chiếc quần Jean thời nay đáy rất ngắn, mặc chỉ gắn hờ lên hơn một nửa mông. Nhìn các cô gái mặc quần Jean mà cảm giác cứ hồi hộp, lo lắng ráy rức… Mình cứ bị ám ảnh về những chiếc quần Jean đáy ngắn của các cô gái thời nay. Các nhà tạo mẫu, mốt quả đã đạt được mục đích ấn tượng khi may chiếc quần Jean đáy ngắn. Miễn bàn chuyện đẹp xấu bởi đó là lĩnh vực không thể ngã ngũ và mình cũng chẳng có ý định hoặc khả năng bàn, chỉ thấy lòng rất “chật vật” mỗi khi nhìn thấy nó, nhất là khi nhìn nó đeo bám treo mắc vào người những cô gái quê lên thành phố. Hình ảnh các cô gái quê mặc quần Jean đáy ngắn khiến ta cứ liên tưởng đến một sự gắn kết lõng lẽo mà dính díu, một sự phối hợp lạc điệu mà háo hức, một sự mạnh mẽ rời rạc, một niềm tin hụt hẫng nền tảng…
Chính mình nhiều lần đứng trước gương, thê thảm nhìn mình áo quần chỏi nhau chí mạng với phong thái; vậy mà rồi mình cũng can đảm tự tin “diễn ra” trước mắt đồng bào, huống là các em, các em có thể chẳng có thời gian mà tự ngắm mình – dẫu có thể các em cũng đứng hàng giờ trước gương, cũng săm soi, uốn éo, vặn vẹo… nhưng đoan chắc là các em chẳng biết thế nào là nhìn mình, các em nhìn ai đó trong gương thông qua hình hài cha mẹ ban cho. Mà phải thông cảm cho các em, bởi các em còn thời gian đâu để nhìn mình hiện tại, trong khi tâm can, thần trí đang đổ dồn, trút hết về tương lai. Một tương lai rập khuôn bởi các em không có ý sáng tạo một tương lai khác biệt. Mình nhớ có lần đi dự khai mạc một cuộc triễn lãm tranh thiếu nhi ở tỉnh. Chủ đề cuộc thi là vẽ “Ước mơ của em”. Hầu hết các ‘ước mơ” là một ngôi nhà ngói và một con trâu được chăm chút rất đẹp. Lẻ loi có được hai bức vẽ cô giáo và một bác sĩ. Ban giám khảo chia làm hai phe, phe “lạc quan” thì bảo: “Các em còn nhỏ đã biết giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc”; phe “bi quan” thì bảo: “Ước mơ gì mà không vượt khỏi đám ruộng, không cao lên được một tầng lầu!”. Ban giám khảo cũng chỉ chú ý đến cái ước mơ “Làm ra cái gì” của các em, chớ cũng không quan tâm đến ước mơ “Sẽ trở thành người như thế nào” của các em. Mình lơ ngơ lặn hụp giữa tứ bề ý thức hệ đông-tây-kim-cổ, khoa học và tôn giáo, không biết ước mơ như thế là cao hay thấp cho cuộc đời một con người. Được giáo dục bởi những người lèo lái ước mơ chỉ quan tâm đến việc “Làm ra cái gì” chớ không quan tâm đến việc “Sẽ trở thành người như thế nào”, cũng như sống giữa một xã hội mà xu thế phát triển chỉ chú trọng vào đời sống vật chất thì liệu lớp trẻ còn biết ước mơ theo kiểu gì khác được không? Ôi một tương lai mẫu mực trật từ căn cốt!!!
Mỗi ngày, người ta dồn hết tâm lực sáng tạo ra những nhu cầu mới cho con người, và cắm đầu cắm cổ lao động sản xuất cật lực để thỏa mãn những nhu cầu đó.
Những cô gái chàng trai bỏ quê lên tỉnh, mong tìm sự đổi đời. Họ vui mừng khi đời được đổi theo một chuẩn mực lý tưởng: Một mái nhà, một gia đình với sáng sáng vợ chồng đưa con đến trường, họ đến sở làm, chiều chiều họ đón con về, ăn uống nhậu nhẹt, rồi ngủ nghỉ trong tổ ấm, trên những chiếc giường nệm êm ái, trong căn nhà đầy đủ tiện nghi. Thật tuyệt! Nhưnng nếu họ không được đổi đời, tức là họ vẫn sống ở làng quê, cũng có một mái nhà (dù đơn sơ), cũng mấy đứa con lóc nhóc đến trường hoặc lê la góc vườn bờ ao chờ họ ra đồng về mỗi ngày, rồi nấu nồi cơm ăn, bày xị đế ra nhậu, rồi ngủ lăn lóc trên cái chõng tre… thì liệu giấc ngủ của họ, chất lượng ngủ ngon có kém hơn ngủ trong căn nhà đầy đủ tiện nghi và chiếc nệm êm ái không nhỉ? Hay cũng ngủ ngáy hoặc không ngáy, nằm mơ hoặc không mơ (mà ngáy hay mơ thì đâu có bị ảnh hưởng bởi sự sang trọng hay bình dân của cái giường. Lắm kẻ ngủ trên giường sang trọng mà mơ những giấc mơ thấp hèn hay ngược lại)
Tóm lại, dù có đổi được đời hay không thì chúng ta cũng mỗi ngày nhìn nắng lên rồi nắng xuống, rồi lại nắng lên nắng xuống… Cũng lớn lên rồi lấy chồng lấy vợ, sinh con nuôi cháu… Cao hơn nữa là biết lao động “cống hiến, giúp ích cho xã hội” Giúp ích cho xã hội là để xã hội tiến lên. Tiến lên đâu? Cũng tiến lên với điệp khúc làm cho mọi người được: Lấy chồn,g lấy vợ, sinh con, nuôi cháu… Cao hơn nữa là biết lao động“cống hiến, giúp ích cho xã hội” Rồi cái xã hội được giúp ích ấy sẽ trở thành một xã hội lý tưởng, tốt đẹp, phồn vinh, hạnh phúc, ngày càng có được nhiều người biết Lấy chồng lấy vợ, sinh con nuôi cháu… Cao hơn nữa là biết lao động “cống hiến, giúp ích cho xã hội”…
Vậy thôi, chớ còn biết làm gì nữa? Ai có giỏi nghĩ ra điều gì khác thử coi?
Đến mặt trời kia cũng chỉ cứ mỗi ngày nắng lên rồi nắng xuống. Thế thôi.
Ủa, mà trong vũ trụ này đâu chỉ có mặt trời?!
