Hương khói xa xăm
       Mỗi thứ mùi hương gợi nhớ cho ta vỠmột vùng kỷ niệm.
      Có lần Ä‘i há»p phụ huynh, chen chúc Ä‘i qua má»™t đám há»c trò Ä‘ang chÆ¡i đùa ầm Ä©, nghe mùi mồ hôi, mùi khét nắng cá»§a lÅ© trẻ bao vây, bá»—ng nhá»› cồn cà o vá» ngôi trưá»ng tiểu há»c cá»§a mình. Mùi cá»§a lá»›p há»c, cá»§a những năm tháng há»c trò sau những giá» ra chÆ¡i nghịch đùa hết cỡ; trở và o lá»›p rồi, nghe tiếng thước cá»§a thầy cô Ä‘áºp chan chát lên bà n kêu gá»i tráºt tá»± rồi, mà không khà giá» chÆ¡i vẫn chưa tan. Mùi cá»§a mấy chục đứa chen chúc nhau trong lá»›p há»c ngà y nắng, quen sao mà quen quá đỗi!
        Có những mùi hương đã quá lâu rồi ta không còn dịp để nghe thấy nữa.
       Äó là mùi cá»§a rÆ¡m rạ lúa mùa, mùi cá»§a bông lúa nướng má»—i sáng mùa gió bấc, khi má ta dáºy sá»›m vun đống lá sau vưá»n đốt lên trong cái lạnh se se. Ta rút má»™t bông trong đống lúa chất đầy sân chá» quây Ä‘áºp, hÆ¡ và o ngá»n lá»a lá. Bông lúa và ng nở trắng trên tay, mùi thÆ¡m đó tuyệt vá»i tưởng chừng như không có mùi thÆ¡m nà o trong phạm trù ẩm thá»±c có thể tuyệt vá»i, thanh khiết và thÆ¡ má»™ng tinh tế hÆ¡n! Äó là mùi cá»§a bùn đất dá»c bá» sông; cái thứ đất đủ độ dẻo vừa tay để ta nặn những cái tu hú, con trâu, con cá… Äó là mùi nước cÆ¡m chắt ra từ bếp cá»§i, tô nước cÆ¡m trắng láng Ä‘iểm những tà n tro lá» nghẹ. Äó là mùi cá»§a bông gáo, bông cà na mà chỉ những trưa đứng gió, ngồi vắt vẻo trên cà nh sát cạnh những chùm bông ta má»›i có thể nháºn ra.
       Và , có má»™t mùi hương mà má»—i năm chỉ má»™t lần ta lại được nghe thấy nó. Má»™t mùi hương thiêng liêng, đặc biệt, gợi nhá»› nôn nao. Äó là mùi khói nhang đêm giao thừa.
       Giá» phút đó, tất cả má»i nhà , là ng trên xóm dưới Ä‘á»u thắp lên mấy nén nhang. Mùi khói nhang quyện vá»›i mùi bông mai, bông cúc, bông vạn thá»â€¦ và những thứ bánh mứt bà y cúng. Những mùi hương ấy cứ như hợp đà n nhau, quây quần nÃu lấy nhau, hòa quyện, lan tá»a bâng khuâng trong không khà đêm khuya thanh khiết.
     Ngà y ba chưa khuất, đêm giao thừa nà o ta cũng vỠngồi lắng nghe mùi nhang khói bên ba. Và đã viết lên những vần thơ mộc mạc:
Chiá»u Tết Ba mươi, chải đầu mang guốc
Mỗi năm ba tôi là m việc ấy một lần
Và i sợi pha sương, da dầy hơn đất
Cần gì lược chải đầu, cần gì guốc cho chân.
Bước mạnh nói to, mỗi năm có một lần
Ba nhẹ gót lầm rầm khấn vái
Tôi khép nép nhìn ngưá»i đứng lạy
Bỗng thấy mình sợ hãi trước tổ tiên.
Ôi cái Ä‘iá»u thiêng liêng
Tôi cứ ngỡ không còn trong tôi nữa
Cuộc sống quay nổi chìm là nh vỡ
Tưởng Ä‘á»i ta như ngá»n gió không nguồn.
Chiá»u Ba mươi nà y bất chợt khói hương
Mùi nhắc nhở cội nguồn…
Tôi khóc!
Giá»t nước mắt tan mát và o ná»n đất
Ba tôi cúng xong rồi…
bỠguốc
vuốt tay trơn.
                 (Cá»™i nguồn – táºp thÆ¡ Äiá»u Tháºt)
           GiỠba đã khuất, ta đã có một mái nhà riêng để đêm giao thừa cũng tự tay thắp hương và nao nao ngồi lắng nghe mùi nhang khói.
        Mùi hương thiêng liêng kÃnh cẩn cá»§a đêm giao thừa – vùng ká»· niệm mùi hương duy nhất còn sót lại mà ta có thể giữ gìn, thá»±c hiện nghiêm trang tha thiết má»—i năm má»™t lần trong cuá»™c Ä‘á»i long chong tất báºt. Bánh mứt dẫu chẳng hương xưa, nhưng mùi các loà i hoa vẫn không thay đổi mấy. Dẫu có há»c đòi theo thá»i thượng vá»›i những loà i hoa má»›i ngá»™ nghÄ©nh kiêu sa, thì vị trà trang trá»ng nhất trong nhà vẫn là nhà nh mai năm cánh, vẫn cúc và vạn thá» chân thà nh và ng rá»±c rỡ thân thương, vẫn trái dừa tươi nước trong thanh khiết, dâng cúng đất trá»i trong hoà i niệm xa xăm…
       Ta hÃt thở ngáºp lòng mùi hương bâng khuâng cá»§a đêm giao thừa cÅ© má»›i. Lắng nghe tiếng cá» cây hoa lá đất trá»i, tiếng cá»§a nhịp Ä‘á»i lặng lẽ chuyển xung quanh. Äâu đó trên bầu trá»i thà nh phố, trên ti vi… những chùm pháo hoa tá»a sáng.
       Xóm là ng yên lặng, phố phưá»ng nhẹ bá»›t những âm thanh. Và mùi hương… mùi hương má»—i năm chỉ có má»™t lần trong thá»i khắc thiêng liêng tá»a lan nghiêm trang dịu nhẹ…
        Phút giao thừa, dẫu không Ãt những ngưá»i vẫn còn ngược xuôi tất báºt ngoà i đưá»ng, không Ãt những ngưá»i nô nức Ä‘i rong, không có mặt trong ngôi nhà thân thương để ngồi lắng nghe mùi khói hương trong thá»i khắc thiêng liêng ấy, nhưng đất trá»i vốn luôn hà o phóng; xa xăm hương khói mãi luôn có mặt, thấm đẫm lặng thầm trong những góc lòng biết nhớ…