Nhà thơ Thu Nguyệt:

BIG-BANG CŨNG CÓ THỂ BỎ TÚI

Với nhà thơ Thu Nguyệt, thi ca và con người rất gần gũi nhau, tất cả đều toát lên vẻ đẹp mộc mạc và thuần hậu của một phụ nữ Nam bộ. Cuộc đời chị lúc phẳng phiu quá độ, lúc giông tố quá độ, nên đôi lần tôi định viết về chị mà cứ ngập ngừng mãi. Thật may, bây giờ chị đã vượt qua giai đoạn khốn đốn nhất của bản thân, mà cuốn sách mới “Big-bang bỏ túi” là một minh chứng!

    Nhà thơ Thu Nguyệt nhắn tin cho tôi theo lối chân tình của một người chị thân thiết: “Ê, thằng cu! Hôm nào chạy ngang báo Tuổi Trẻ thì ghé vào, chị tặng cuốn sách về đọc chơi!”. À, đó là cuốn tản văn và truyện ngắn của chị có tên gọi “Big – bang bỏ túi”. Ghé tòa soạn Tuổi Trẻ, nơi chị đang làm việc thì thuận tiện hơn, nhưng tôi quyết định đến nhà chị, để chúc mừng và để thăm chị luôn.

    Căn nhà của chị nằm ở một con đường lòng vòng quận 9, muốn đến phải băng qua cầu Sài Gòn, và tất nhiên, phải đội mũ bảo hiểm khi lưu thông. Vừa chạy xe tôi vừa nghĩ miên man. Cũng trên xa lộ này đây, những năm trước, chồng chị - họa sĩ Việt Hải đã mỗi ngày mấy bận đi về. Anh bị tai nạn giao thông và từ giã nhân gian lúc tài hoa đang độ chín. Thế nhưng, những công việc dang dở của anh Việt Hải chắc hẳn vẫn chưa khiến anh và những những người quý mến anh cảm thấy đau bằng khoảng trống mà anh để lại đối với người vợ và ba đứa con nhỏ dại. Định mệnh nghiệt ngã thật. Tôi tin, nếu không có thơ nương tựa, có lẽ chị Thu Nguyệt khó lòng lấy lại thăng bằng để tiếp tục sống mà chăm lo cho cái tổ ấm chênh chao. Nhà thơ Thu Nguyệt đã viết những câu chao chát buồn:

Ta sống thật mà buồn như sống giả

Tim đập gần mà máu chảy đâu xa

Lòng như thể đám mây vừa rớt sạch

Mà gió còn tầm tã quất quanh ta!

Ngã rẽ nghiệt ngã ấy, nếu ví như một vụ nổ lớn big-bang, mở ra một giai đoạn mới, thì Thu Nguyệt của hôm nay đang đi trên con đường mới của  đời mình.

    Phòng khách của nhà thơ Thu Nguyệt có hai kệ sách lớn dọc theo hai bên tường, treo lơ lửng hoặc đặt trang trọng gần đó là những bằng khen, những giải thưởng vinh danh chị và cố họa sĩ Việt Hải. Đặc sản mà chị mang ra để bắt đầu cho cuộc trò chuyện là món chuối non luộc chấm muối ớt chanh.

- Từ nhà chị đến nơi làm việc cũng hơi bị xa đấy!?

 Ừ, Mỗi ngày mất gần 3 tiếng đồng hồ cho việc đi và về, nhưng thời gian ngồi trên xe buýt cũng không lãng phí nếu đầu óc “nhà văn” biết tận dụng để “làm việc” (đọc sách, nhìn ngó ngẫm nghĩ…).

- Chị đã nghỉ làm công chức 8 năm để ở nhà chăm lo con cái, giờ lại phải bôn ba, có thấy vất vả lắm không?

 Thời gian đầu quá vất vả, bởi các con còn nhỏ và mình cũng… không mấy lớn, nhưng rồi cũng dần quen. Hoàn cảnh đẩy mình lên, mình phải cố và rồi mình sẽ có. Cũng may là mình được nhiều sự giúp đỡ, động viên…

- Vừa đi làm vừa nuôi ba đứa con, vừa làm cha vừa làm mẹ, với một nhà thơ như chị chắc là một công việc quá tải?

  Tôi còn không đủ khả năng để biết được cái “tải” của mình là bao nhiêu!  Nuôi dạy 3 đứa trẻ mang gien của nhà thơ và họa sĩ, khó khăn hơn những đứa trẻ bình thường, bởi chúng rất ngây ngô và lơ đễnh. Mỗi ngày đi làm về, ngồi nghe mỗi đứa báo cáo một sự số mà dở khóc dở mếu. Đứa thì bị té, đứa bị bạn ăn hiếp, đứa thì bị mất tập vở… Nhưng rồi cũng như bài đồng dao: “Con cút cụt đuôi ai nuôi mày lớn? Dạ thưa bà con lớn mình ên!” Tóm lại là: Mẹ con ta cùng lớn! (cười…)

- Sự ra đi nào cũng đáng sợ, nhưng sự ra đi đột ngột của anh Việt Hải lúc ấy đối với chị, chắc hai chữ “big-bang” mới có thể diễn tả?

Ở đời, có biết bao điều kinh khủng, mỗi người có một cách tiếp nhận khác nhau. Với một người có tâm hồn thơ thì sự kinh khủng ấy va vào sẽ gây thương tổn nhiều hơn.

- Chuyện này tôi tin. Họa sĩ Việt Hải rất đắt show làm bìa sách, nhưng anh ấy làm cho bạn bè cũng rất nhiều. Hơn nữa, anh ấy cũng hào phóng, hay tương trợ những đồng nghiệp khốn đốn…

 Hải là người rất nặng nghĩa tình, hết lòng với mọi người – dù là thân hay sơ.  Tôi nhớ, thời bao cấp, lương CBCNV rất thấp, Hải phải làm thêm đủ thứ để vừa lo cho gia đình cha mẹ ở quê, vừa lo cho tôi đi học Hà Nội, vậy mà một hôm có cậu con trai nhỏ không quen, từ đâu trong đồng ra, xách cái túi tới cơ quan, tìm họa sĩ Việt Hải, nói: “Em tên Sang, nhà em ở Hồng Ngự. Nhà em nghèo, hổng có gì hết, nhưng em thích vẽ. Anh nhận em làm học trò và… cho em nhờ ở đây luôn?”. Vậy là thêm một miệng ăn. Ba năm sau cậu ta thi vào trường Đại học mỹ thuật.

- Có bao giờ chị nghĩ, giá như cả nhà vẫn sống đơn giản dưới Đồng Tháp không?

 Ở đây, chúng tôi vẫn sống đơn giản như ở Đồng Tháp đó thôi! (Chị cười, chỉ vào dĩa chuối non luộc chấm muối ớt trên bàn đãi khách). Tôi sống ở thành phố, làm việc như người thành phố, nhưng vẫn giữ cho mình cái chơn chất, giản dị nhà quê. Tôi cố gắng cân bằng nhịp sống của mình. Theo tôi, làng quê cho ta sự ấm áp, mà đôi khi sự ấm áp lại dễ gây buồn ngủ. Muốn hoạt động người ta thường đổ về phố thị. Nơi ấy, những va đập, đấu tranh, chọn lọc… sẽ kích hoạt những nghĩ suy, trăn trở, tìm tòi. Là người sáng tác, môi trường nào cũng cần thiết, càng trải nghiệm nhiều trang viết càng đầy, càng sâu và càng phong phú hơn.

- In tập văn xuôi “Big –bang bỏ túi”, liệu chị muốn chuyển hướng?

 Nói đúng hơn là cuộc sống chuyển hướng tôi. Tôi đã in 5 tập thơ, và tôi cảm thấy những điều cần bày giải bằng thơ tôi đã nói đủ. Đã đến lúc tôi muốn được chia sẻ với người đọc bằng một hình thức khác, bởi vấn đề mà tôi trăn trở lúc này chỉ có văn xuôi mới diễn đạt phù hợp nhất thôi.

- “Chia tay” tạm thời với thơ, nếu bất chợt phải chọn ra một câu để nói về mình giữa cuộc đời, thì chị đọc câu nào?

 Lộc non chăm chút tháng ngày

     Vậy rồi…ta thả lá bay theo mùa.

- Với tập văn xuôi đầu tay, công chúng sẽ chấp nhận một tác giả Thu Nguyệt khác, nếu chị biết cách “quảng cáo” khéo kéo về “Big-bang bỏ túi” đấy!?

 Có thể coi đây là “quảng cáo” của tôi, đã đưa lên trang web thunguyetvn.com: “Đã năm lần in sách, nhưng chưa lần nào mình vui như lần này – kể cả lần in quyển sách đầu tay, mình cũng không cảm thấy vui như vậy. (…) có lẽ vì đây là cuốn văn xuôi đầu tay của mình, là cuốn sách mà mình nói được rất nhiều điều một cách giản dị gần gũi với người đọc, hiểu một cách nôm na  là “nói đã cái miệng” luôn, không phải qua những ngôn ngữ cách điệu nhiều tầng nhiều lớp như thơ, nói chuyện cao xa không nhiều người hiểu. (…). Đây là cuốn sách mà khi viết mình đã đầu tư khá nhiều tâm huyết, thực sự chủ ý muốn nhắn nhủ, muốn gởi lòng, muốn nó mang lại một điều gì đó cụ thể có ích cho người đọc. Nếu như khi làm thơ, mình chủ yếu là viết theo cảm xúc, chủ yếu là để trải lòng, chủ yếu là để san sẻ nỗi niềm…  thì khi viết văn, mình không chỉ thế. Mình đau đáu với những nghĩ suy, trăn trở rằng sẽ phải mang lại cho người đọc điều gì đây? Bài viết này sẽ có ích gì cho người đọc? Nếu ví làm thơ là trồng một luống hoa bên đường thì viết văn là trồng một cái cây có bóng mát bên đường vậy. Có người thích ngắm hoa, có người thích bóng mát. Đôi khi được nhìn ngắm một luống hoa có người lại  thấy mát hơn đứng dưới một bóng cây, nhưng cũng có người (số này chắc nhiều hơn) chỉ thấy được cái mát khi đứng dưới gốc cây thôi.

                                                  Hoàng Thư

        (Báo KIẾN THỨC GIA ĐÌNH số 45. Ngày 8-11-2007 )