PhaÌt biểu về cuộc thi thÆ¡ ÄBSCL lần 5
Về châÌt lượng thÆ¡ dự thi
Nhiá»u ý kiến chưa hà i lòng vá» chất lượng thÆ¡ dự thi ÄBSCL lần 5. Äá»c hÆ¡n ná»a ngà n bà i thÆ¡ dá»± thi, chúng tôi thấy chất lượng thÆ¡ dá»± thi lần nà y hay vaÌ€ dở cỡ như Ä‘a phần thÆ¡ coÌ mặt trên baÌo chiÌ vaÌ€ caÌc phương tiện truyền thông của cả nươÌc hiện nay.
ThÆ¡ bây giỠế độc giả đến mức má»™t số tá» báo dẹp bá» in thÆ¡! May mà việc xuất bản các táºp thÆ¡ cá nhân hiện nay khá dá»… dà ng, và có các trang web, blog, facebook… cứu rá»—i nên thÆ¡ vẫn được duy trì thi mệnh!
ThÆ¡ bây giá» không được sự haÌ€o hưÌng Ä‘oÌn nhận của công chuÌng độc giả bởi nhiều nguyên nhân, trong Ä‘oÌ nguyên nhân chiÌnh laÌ€ do thÆ¡ chưa tiÌ€m ra được một hiÌ€nh thưÌc thể hiện phuÌ€ hợp vÆ¡Ìi nhu cầu vaÌ€ tâm thÃªÌ của con người hiện nay.
Một sÃ´Ì taÌc giả trẻ bây giờ coÌ những suy nghĩ vaÌ€ cảm xuÌc vô cuÌ€ng tinh têÌ, sâu săÌc, thậm chiÌ coÌ€n vượt xa  hÆ¡n cả nhưng bậc thi hữu tiền bôÌi nổi tiêÌng trươÌc đây, bởi những vâÌn đề của con người vaÌ€ xã hội ngaÌ€y nay Ä‘a daÌ£ng, phưÌc taÌ£p hÆ¡n xưa râÌt nhiều. ThÃªÌ nhưng, coÌ lẽ viÌ€ hoÌ£ chưa saÌng taÌ£o ra được caÌch diễn Ä‘aÌ£t phuÌ€ hợp, Ä‘ủ sưÌc laÌ€m tỏa saÌng. HiÌ€nh thưÌc không tải nổi nội dung, nên thÆ¡ cÆ°Ì ngoằn ngoeÌ€o lông chông xiêu veÌ£o trên caÌc lôÌi Ä‘i của những câu văn xuôi cô Ä‘á»ng, những câu triêÌt lyÌ, châm ngôn..v.v... chứ chưa Ä‘aÌ€nh raÌ€nh thaÌ€nh câu thÆ¡ thăng hoa của yÌ tưởng, ngôn ngữ vaÌ€ xảm xuÌc. Do Ä‘oÌ coÌ thể noÌi thÆ¡ bây giờ yÌ tưởng, chi tiêÌt, cảm xuÌc hay thiÌ€ coÌ, nhưng câu thÆ¡, baÌ€i thÆ¡ hay thiÌ€ chưa.
TriÌ€nh độ, nhu cầu thưởng thưÌc thÆ¡ của công chuÌng ngaÌ€y nay cũng khaÌc xa vÆ¡Ìi thời trươÌc. Äộc giả coÌ khoảng caÌch râÌt xa nhau trên phương diện thưởng thưÌc thÆ¡. Người thiÌ€ theo xu hươÌng cũ, kẻ thiÌ€ theo xu hươÌng mÆ¡Ìi, vaÌ€ đặc biệt laÌ€ Ä‘a phần không chấp nháºn cái cÅ© nhưng chưa nghÄ© ra được thế nà o thì mÆ¡Ìi, hoang mang sợ miÌ€nh biÌ£ goÌ£i laÌ€ laÌ£c hậu nên te taÌi xêÌp haÌ€ng vaÌ€o phiÌa mÆ¡Ìi cho hiện Ä‘aÌ£i vÆ¡Ìi thiên haÌ£ maÌ€ thôi. NoÌi một caÌch “baÌ€i bản†hÆ¡n thiÌ€ Ä‘oÌ laÌ€ dạng “thưÌc thời†thiêÌu haÌ£ tầng cÆ¡ sở. SôÌng trong thời tiêÌt khiÌ hậu như thêÌ, nhaÌ€ thÆ¡ vần vũ, loay hoay, bầu trời thÆ¡ hiện nay chưa hưÌa heÌ£n ngaÌ€y quang Ä‘ãng...
ÄoÌ£c thÆ¡ dự thi ÄBSCL lần naÌ€y, chúng tôi không vui, bởi châÌt lượng thÆ¡ dự thi khiêm tôÌn quaÌ! ThÃªÌ nhưng, khi cầm lên tay những tờ baÌo coÌ Ä‘Äƒng thÆ¡ trên khăÌp cả nươÌc, tôi cũng không thâÌy giÌ€ để phâÌn khởi hÆ¡n. ThÆ¡ đồng bằng hiện nay chưa hay, cũng như Ä‘a phần thÆ¡ của cả nươÌc miÌ€nh hiện nay chưa xưÌng tầm vÆ¡Ìi một đâÌt nươÌc thÆ¡ ca như naÌ€o giờ chuÌ thiêÌm ta vẫn tự haÌ€o suÌng siÌnh! Công nhận sự thật như vậy để đừng traÌch cÆ°Ì nhau, hãy động viên và siêÌt chặt tay nhau maÌ€ tiêÌn tÆ¡Ìi chân trời hưÌa heÌ£n! Tôi tin vaÌ€o caÌi chân trời âÌy, bởi đây Ä‘oÌ trong những tập thÆ¡ của nhiều taÌc giả trẻ xuâÌt bản daÌ£o naÌ€y, coÌ những tập thÆ¡ Ä‘ã khiêÌn tôi phải thiÌch thuÌ Ä‘oÌ£c Ä‘i Ä‘oÌ£c laÌ£i nhiều lần, ngưỡng mộ vaÌ€ xuyÌt xoa tâÌm tăÌc. TiêÌc laÌ€, những taÌc giả Ä‘oÌ, những baÌ€i thÆ¡ Ä‘oÌ vẫn chưa Ä‘ủ sưÌc gây được sự chuÌ yÌ của công chuÌng, bởi đường truyền của thÆ¡ trong biÌ€nh diện băng thông nghệ thuật ngaÌ€y nay chưa được mở rộng Ä‘uÌng mưÌc. ThÆ¡ vẫn kheÌp neÌp nhâÌp nhaÌy chập chờn, vẫn chưa laÌ€ “moÌn†maÌ€ thiên haÌ£ cần duÌ€ng, chưa đứng và o danh sách mặt hà ng tối thiết cho bữa ăn tinh thần cá»§a công chúng.
NoÌi vui vậy, chẳng phải hờn maÌt công chuÌng ngaÌ€y nay không ưu aÌi vÆ¡Ìi thÆ¡. Äã qua rồi thời người ta mượn thÆ¡ để “thay lời muôÌn noÌi†những tâm traÌ£ng thăng hoa, những xúc cảm lãng maÌ£n. NgaÌ€y nay, ai cũng dễ daÌ€ng laÌ€m được Ä‘iều Ä‘oÌ qua baÌ€n phiÌm tin nhăÌn Ä‘iện thoaÌ£i, qua blog hay facebook... ThÆ¡ bây giờ maÌ€ cÆ°Ì baÌm vaÌ€o những cảm nhận thiÌ€ Ä‘oÌ£c giả sẽ lăÌm kẻ quay lưng. “PhaÌt hiện†vaÌ€ “baÌc hoÌ£c†trên nền của cảm xuÌc thăng hoa tinh têÌ, Ä‘oÌ mÆ¡Ìi laÌ€ caÌi maÌ€ Ä‘oÌ£c giả cần ở thÆ¡ giữa thời hiện Ä‘aÌ£i.
Công bằng maÌ€ noÌi, những baÌ€i thÆ¡ Ä‘oaÌ£t giải cuộc thi lần naÌ€y không xuâÌt săÌc. Những baÌ€i thÆ¡ âÌy phản aÌnh Ä‘uÌng sự chưa Ä‘iÌ£nh hiÌ€nh hiện nay của mặt bằng thÆ¡ chung. ÄoÌ£c tham khảo những baÌ€i thÆ¡ được giải gần đây trong caÌc cuộc thi khaÌc, chúng ta cũng sẽ thâÌy Ä‘iều Ä‘oÌ.Â
ÄBSCL ngà y nay chưa phải laÌ€ một đặc khu thÆ¡ dẫu “tiềm năng thi sĩ†nÆ¡i naÌ€y trữ lượng không thua xÆ°Ì khaÌc. Bằng chứng là trong tình hình thÆ¡ phú như hiện nay mà ÄBSCL vẫn kiên trì Ä‘á»u đặn tổ chức thi thÆ¡ rất là hà o sảng! Người đồng bằng thẳng thăÌng cả trong caÌch thể hiện cảm xuÌc, không uôÌn eÌo giả vá», nên tôi tin, vÆ¡Ìi caÌi gien của những người mở cõi, daÌm râÌn tÆ¡Ìi caÌi mÆ¡Ìi, những cây buÌt xÆ°Ì naÌ€y sẽ ngoaÌ£n muÌ£c sang trang khi “vận thÆ¡â€, “thá»i thơ†bươÌc đêÌn.
VaÌ€i yÌ kiêÌn cho những cuộc thi lần tÆ¡Ìi:
1.Về ban tổ chưÌc: Cuộc thi mang danh ÄBSCL, chuÌng ta nên thaÌ€nh lập một BTC không chỉ laÌ€ nhân sự của một tỉnh, phoÌ thaÌc cho một tỉnh. Tỉnh đăng cai coÌ thể chiÌ£u traÌch nhiệm về công việc haÌ€nh chaÌnh, coÌ€n toaÌ€n bộ công taÌc tổ chưÌc lãnh Ä‘aÌ£o, phương thưÌc thực hiện phải được sự Ä‘oÌng goÌp, quyêÌt Ä‘iÌ£nh của một BTC dà y dặn kinh nghiệm và uy tÃn trong hoạt động văn chương. CoÌ như thÃªÌ mÆ¡Ìi tạo được niá»m tin vaÌ€ đạt hiệu quả cao.
2.Về ban giaÌm khảo: BGK được BTC mời vaÌ€ ủy thaÌc về chuyên môn, nghiệp vuÌ£... phải coÌ vai troÌ€ chiÌnh thưÌc, chiÌ£u traÌch nhiệm trươÌc công chuÌng vaÌ€ luật phaÌp về những quyêÌt Ä‘iÌ£nh của miÌ€nh. BTC không choaÌ€ng tay gaÌnh thay traÌch nhiệm của BGK. CoÌ như thÃªÌ mÆ¡Ìi taÌ£o được niềm tin nÆ¡i taÌc giả vaÌ€ công chuÌng.
3.Về truyền thông: Những taÌc phẩm qua sÆ¡ khảo nên công bÃ´Ì rộng rãi trên caÌc phương tiện truyền thông, vừa laÌ€ để tuyên truyền thường xuyên về cuộc thi, vừa laÌ€ để mời goÌ£i nhiều người gởi baÌ€i dự thi, vừa khiÌch lệ taÌc giả vaÌ€ thu thập yÌ kiêÌn Ä‘oÌ£c giả, laÌ€m cÆ°Ì liệu tham khảo cho BGK châÌm thi.
4.Về giải thưởng:  GiaÌ triÌ£ giải thưởng phải cao, xưÌng tầm, thể hiện được tiÌnh caÌch haÌ€o sảng của vuÌ€ng ÄBSCL phuÌ€ sa daÌ€o daÌ£t. Hãy sử duÌ£ng kinh phiÌ từ nguồn taÌ€i trợ của caÌc đơn viÌ£ kinh doanh, không chỉ trong vuÌ€ng ÄBSCL maÌ€ mở rộng phaÌ£m vi cả nươÌc.
5.Về thể lệ:
Mỗi kyÌ€ thi nên xaÌc Ä‘iÌ£nh rõ raÌ€ng muÌ£c Ä‘iÌch của cuộc thi. ViÌ duÌ£:
Thi để tiÌ€m kiêÌm, khiÌch lệ những taÌc giả laÌ€ người ÄBSCLthiÌ€ chủ đề tự do, miễn taÌc giả coÌ lyÌ liÌ£ch (nguyên quaÌn) laÌ€ dân đồng bằng.
Thi để tiÌ€m những baÌ€i thÆ¡ hay về ÄBSCLthiÌ€ taÌc giả khăÌp nÆ¡i coÌ thể dự thi, chủ đề phải viêÌt về vuÌ€ng đâÌt ÄBSCL.
Về những yÌ kiêÌn, dư luận xung quanh cuộc thi:
Cuá»™c thi nà o cÅ©ng có nhiá»u thị phi; thi văn chương nghệ thuáºt thì thị phi cà ng nhiá»u, dư luáºn trái chiá»u cà ng lắm kiểu, bởi các qui chuẩn hầu hết chỉ dá»±a trên cảm nháºn cá nhân.
Theo dõi dư luáºn xung quanh cuá»™c thi lần nà y chúng tôi thấy hầu hết là cá»±c Ä‘oan thiếu thiện chÃ. Chúng tôi cÅ©ng rất thông cảm vì biết các bác nóng lòng, nhưng các bác hiểu cho, cả cái ná»n bóng đá hoà nh tráng cá»§a chúng ta được toà n thể nhân dân nâng niu, dốc cho đủ thứ là thế, các cÆ¡ bắp lá»±c lưỡng là thế mà đã đâu “thoắt cái trở thà nh†như “ước mÆ¡ chÃnh đáng†cá»§a mình được; huống là nhà thÆ¡ nhà văn chúng ta; giai Ä‘oạn quá độ tư duy để dẫn đến tác phẩm hoà n mỹ đâu đơn giản như con ong hút miếng đưá»ng ra miếng máºt! Giải thÆ¡ tầm cỡ cả nước bòn mót váºt vã vẫn thiếu thÆ¡ hay! Chúng tôi Ä‘á»c thÆ¡ dá»± thi ÄBSCL lần nà y cÅ©ng có Ä‘á»ng lại được mấy câu thao thiết:
Và trong đám Ä‘á»n ca tà i tá»
Có kẻ ngồi im lặng dóng tai nghe
Quê nhà mút táºn phương trá»i khác
Sầu cÅ©ng nguôi theo giá»ng xuống câu xá»â€¦ (Cao Thoại Châu)
Äâu cần phải đủ cả má»™t bà i thÆ¡ hay, có những nhà thÆ¡ Ä‘i và o lòng ngưá»i Ä‘á»c chỉ vá»›i và i câu tháºm chà là chỉ má»™t. (Äá»c 1 câu: “Em có nghe mùa thu†cá»§a Lưu Trá»ng Lư hoặc: “Nghe tiếng cÆ¡m sôi cÅ©ng nhá»› nhà †cá»§a Phạm Hữu Quang thì cái gì đã khiến ta xúc động? Nà o có phải vì mấy từ ngữ bình thưá»ng ấy đâu!)
Chúng tôi không biết các bác cáºp nháºt cái má»›i đến cỡ nà o, Ä‘á»c thÆ¡ vá»›i thái độ ra sao, chá»› nếu chịu mở lòng, thì những câu thÆ¡ thế nà y chắc cÅ©ng Ä‘em đến được cho các bác chút xúc cảm cùng tác giả:
Tiếng gà gáy gõ cho lòng chợt sáng
…  …
Bên dòng kênh quen im lìm phèn mặn
Bằng bá»™ mặt nhiá»u mà u nổi váng những tâm tư…(Nguyá»…n Ngá»c Tân)
Hay:
Rãnh đất cỠlòng bà n chân tạ lỗi
Xòe tay chai sạm giấc mơ (Nguyễn Thanh Hải)
Và rải rác trong các bà i thÆ¡ Ä‘oạt giải, ta vẫn có đôi lúc dừng lại vá»›i những câu “đá»c đượcâ€â€¦
Ngoà i những ý kiến vá» chuyên môn, những vấn đỠkhác chỉ là những thị phi không đúng sá»± tháºt (chúng tôi không có “gà †vịt gì ở đây, cÅ©ng không dám đạp hay chà ai hết. Thiệt!)
Chúng tôi chân thà nh cám Æ¡n sá»± quan tâm cá»§a tất cả má»i ngưá»i. Mong rằng những cuá»™c thi sau nà y sẽ mang đến những kết quả cao hÆ¡n, không phụ lòng mong má»i cá»§a những ngưá»i yêu thÆ¡ và có thể góp phần là m cho văn chương ÄBSCL xứng tầm vá»›i con ngưá»i, vùng đất ÄBSCL hà o sảng và trù phú.
 

Những bài thơ đoạt giải được BTC in và treo lên trong buổi lễ.
Â
 
Và đây là lá thư hết sức... lãng mạn mình gởi cho BTC trước khi chấm giải. Lá thư thống thiết nà y không được BTC Ä‘oái hoà i, nhưng mình không... há»n dá»—i. Chỉ rình rình đóng cá»a ná»a đêm má»™t mình (cả gan cuồng mạn) thút thÃt nhại hai câu thÆ¡ cá»§a Nguyá»…n Du:
(Bất tri tam bách dư niên háºu
Thiên hạ nhà nhân khấp Tố Như?!)
Bất tri tam bách dư niên háºu
Thiên hạ hà nhân khấp... TN (Nguyệt Thu)
Dịch là :
Hổng biết hơn ba trăm năm nữa
Ngưá»i ta đồng ý vá»›i nó hông?!Â
Â
 
Thư đề xuâÌt yÌ kiêÌn về cuộc thi thÆ¡ ÄBSCL lần thÆ°Ì V – 2013
KiÌnh gởi BTC vaÌ€ BGK!
Äây chỉ laÌ€ những yÌ kiêÌn đề xuâÌt của tôi gởi đêÌn BTC vaÌ€ BGK tham khảo. Những yÌ kiêÌn naÌ€y chăÌc chăÌn sẽ coÌ những Ä‘iều phuÌ€ hợp vaÌ€ chưa phuÌ€ hợp, tôi mong được sự thông hiểu vaÌ€ quyêÌt Ä‘iÌ£nh saÌng suôÌt từ BTC vaÌ€ BGK.
Về việc thăm doÌ€ yÌ kiêÌn Ä‘oÌ£c giả:
Â
NgoaÌ€i việc đăng tải trên caÌc trang baÌo giâÌy, baÌo maÌ£ng, coÌ thể  ta nên mở thêm trang facebook viÌ€ facebook dễ thu huÌt yÌ kiêÌn, nhanh choÌng, tiện lợi vaÌ€ phong phuÌ hÆ¡n, sự phản biện, taÌn thaÌ€nh coÌ thể diễn ra ngay giữa những người goÌp yÌ, chuÌng ta coÌ thể nhận được nhiều sự trợ giuÌp từ phiÌa Ä‘oÌ£c giả coÌ thiện chiÌ. TaÌ£o trang facebook cũng râÌt dễ, đơn giản, không tôÌn keÌm, chỉ cần 1 người quản lyÌ theo dõi, tham gia diễn Ä‘aÌ€n để Ä‘iều tiêÌt vaÌ€ gợi yÌ hươÌng cho caÌc yÌ kiêÌn.
Äây laÌ€ một việc râÌt hữu iÌch, trươÌc nhâÌt laÌ€ cho bản thân caÌc taÌc giả. ÄoÌ£c thÆ¡ lần naÌ€y, tôi thâÌy caÌc cây buÌt dự thi hiện nay hầu như chưa coÌ một sự đầu tư suy nghĩ tiÌ€m toÌ€i saÌng taÌ£o. Vẫn caÌch viêÌt cũ, vẫn suy nghĩ cũ, vẫn yÌ tưởng cũ, hời hợt dễ dãi, iÌt quan tâm đêÌn nhu cầu, tâm thÃªÌ nghệ thuật hiện nay; hoÌ£ giản đơn xuâÌt hiện, không maÌ€ng trau chuôÌc. Cho nên, việc trưng cầu yÌ kiêÌn, để Ä‘oÌ£c giả phaÌt biểu về taÌc phẩm của hoÌ£, âu cũng laÌ€ một caÌch nhăÌc nhở, để caÌc “nhaÌ€ thơ†chiÌ£u khoÌ bươÌc ra khỏi caÌi “nhà†của miÌ€nh maÌ€ ngoÌ ngăÌm xung quanh, cảm nhận tiÌ€nh hiÌ€nh, không khiÌ, xu hươÌng, nhu cầu tinh thần hiện nay của Ä‘oÌ£c giả maÌ€ tự “tân trang†laÌ£i miÌ€nh.
Â
Về hoạt động của BGK:
Â
Theo kinh nghiệm của tôi qua nhiều cuộc châÌm thi thÆ¡, tôi thâÌy rằng phương phaÌp tổng hợp chia biÌ€nh quân sÃ´Ì Ä‘iểm của caÌc giaÌm khảo laÌ€ râÌt không chiÌnh xaÌc, viÌ€ 3 lyÌ do sau đây:
Â
Một laÌ€: CaÌch cho Ä‘iểm của mỗi GK khaÌc nhau, coÌ viÌ£ haÌ€o phoÌng, coÌ viÌ£ khăÌc khe. Khi cộng laÌ£i chia đều thiÌ€ những baÌ€i thÆ¡ may măÌn được viÌ£ GK haÌ€o phoÌng châÌm sẽ luôn coÌ sÃ´Ì Ä‘iểm cao hÆ¡n. (ViÌ duÌ£: coÌ hai baÌ€i thÆ¡ A vaÌ€ B. Tôi thiÌch baÌ€i A, tôi cho 10 Ä‘iểm, baÌ€i B tôi không thiÌch tôi cho 5 Ä‘iểm. GK kia thiÌch baÌ€i B, nhưng thang Ä‘iểm tôÌi Ä‘a của viÌ£ âÌy chỉ laÌ€ 8 Ä‘iểm. CoÌ€n baÌ€i A  thiÌ€ viÌ£ âÌy cho 5 Ä‘iểm. Cộng laÌ£i chia đôi thiÌ€ baÌ€i A của tôi thiÌch được 10+5:2=7,5. CoÌ€n baÌ€i B thiÌ€ 8+5:2= 6,5. Vậy laÌ€ tôi bảo vệ được baÌ€i tôi thiÌch bằng caÌch đẩy Ä‘iểm tôÌi Ä‘a baÌ€i miÌ€nh thiÌch lên).
Â
Hai laÌ€: Trường hợp caÌc baÌ€i thÆ¡ daÌ£ng thường thường bậc trung, GK naÌ€o cũng choÌ£n, nêÌu cộng chung Ä‘iểm laÌ£i thiÌ€ luôn cao hÆ¡n những baÌ€i đặc biệt chỉ cần không hợp gu vÆ¡Ìi 1 GK naÌ€o Ä‘oÌ laÌ€ biÌ£ thâÌp Ä‘iểm. Äiều naÌ€y râÌt bâÌt công.
Â
Ba laÌ€: Khi châÌm thÆ¡, hoaÌ€n cảnh tâm lyÌ của GK ảnh hưởng râÌt lÆ¡Ìn. Trong quaÌ triÌ€nh châÌm, nhiều baÌ€i, nhiều ngaÌ€y khaÌc nhau, maÌ€ KG châÌm thÆ¡ laÌ£i laÌ€ nhaÌ€ thÆ¡, nên chuyện... lÆ¡ mÆ¡ râÌt dễ dẫn đêÌn lÆ¡ laÌ€,  maÌ€ thÆ¡ thiÌ€ lÆ¡ laÌ€ một chuÌt laÌ€ coÌ thể bỏ soÌt. Trong thực tÃªÌ kêÌt quả khi châÌm Ä‘iểm của từng GK vaÌ€ kêÌt quả khi hoÌ£p BKG để baÌ€n baÌ£c, phân tiÌch khaÌc nhau nhiều lăÌm. Tôi Ä‘ã từng nhiều lần chưÌng kiêÌn cảnh: coÌ baÌ€i Ä‘aÌ£t Ä‘iểm biÌ€nh quân cao nhâÌt, nhưng khi hoÌ£p baÌ€n, phân tiÌch laÌ£i rÆ¡Ìt xuôÌng tÆ¡Ìi giải KK! CoÌ baÌ€i chỉ Ä‘aÌ£t Ä‘iểm trung biÌ€nh nhưng qua phân tiÌch laÌ£i lên giải nhâÌt. LuÌc Ä‘oÌ coÌ viÌ£ GK Ä‘ã gãi gãi đầu: â€œÆ Ì€ nhỉ, sao miÌ€nh laÌ£i lÆ¡ laÌ€ thÃªÌ naÌ€o bỏ quên baÌ€i thÆ¡ như thÃªÌ naÌ€y nhỉ?
Do Ä‘oÌ, tôi đề nghiÌ£ BTC nên để BKG:
* HoÌ£p baÌ€n baÌ£c, phân tiÌch vaÌ€ quyêÌt Ä‘iÌ£nh những baÌ€i thÆ¡ vaÌ€o chung khảo trươÌc khi đưa ra thăm doÌ€ yÌ kiêÌn Ä‘oÌ£c giả.
* HoÌ£p vaÌ€ quyêÌt Ä‘iÌ£nh thÆ°Ì haÌ£ng của giải sau khi Ä‘ã tham khảo yÌ kiêÌn Ä‘oÌ£c giả vaÌ€ những baÌ€i viêÌt phân tiÌch Ä‘aÌnh giaÌ của baÌo chiÌ.
Về nâng cao châÌt lượng của taÌc phẩm dự thi:
Â
Tôi nghĩ rằng cuộc thi thÆ¡ ÄBSCL không chỉ laÌ€ một cuộc thi tiÌ€m kiêÌm taÌ€i năng maÌ€ laÌ€ cuộc thi để tiÌ€m kiêÌm những baÌ€i thÆ¡ hay của ÄBSCL goÌp mặt cho đời; do Ä‘oÌ, nêÌu coÌ thể, chuÌng ta hãy cuÌ€ng baÌ€n baÌ£c, goÌp sưÌc vÆ¡Ìi taÌc giả, nhặt saÌ£n, chăm chuÌt, tỉa toÌt cho taÌc phẩm chỉn chu, săÌc sảo, hâÌp dẫn hÆ¡n… để người Ä‘oÌ£c được thưởng thưÌc một taÌc phẩm hoaÌ€n chỉnh ở mưÌc độ tôÌt nhâÌt. CoÌ những baÌ€i thÆ¡ hay, nhưng vươÌng đôi chữ như vaÌ€i haÌ£t saÌ£n, khiêÌn baÌ€i thÆ¡ chưa được thăng hoa, taÌ£i sao ta không du di, cuÌ€ng baÌ€n baÌ£c vÆ¡Ìi taÌc giả để chỉnh sửa cho baÌ€i thÆ¡ hoaÌ€n mỹ hÆ¡n? CoÌ những baÌ€i thÆ¡ tÆ°Ì hay nhưng biÌ£ sa Ä‘aÌ€ diễn Ä‘aÌ£t daÌ€i doÌ€ng, sao ta không cuÌ€ng taÌc giả tỉa toÌt cho baÌ€i thÆ¡ săÌt caÌ£nh hÆ¡n, cô Ä‘oÌ£ng, Ä‘aÌ£t hiệu quả âÌn tượng hÆ¡n..v.v…
Xưa nay BTC thường theo qui Ä‘iÌ£nh vaÌ€ quan niệm rằng tuyệt đôÌi không biên tập taÌc phẩm dự thi để bảo vệ sự công bằng cho taÌc giả. BTC thiÌ€ lo nhiÌ€n taÌc giả, trong khi xã hội, người Ä‘oÌ£c thiÌ€ đợi nhiÌ€n taÌc phẩm (tôi không quan troÌ£ng ai laÌ€ người trồng ra caÌi bông Ä‘eÌ£p naÌ€y, tôi chỉ cần ngăÌm được caÌi bông Ä‘eÌ£p) Người Ä‘oÌ£c không chăm chăÌm mong chờ ở cuộc thi naÌ€y một sự công bằng (laÌ€m giÌ€ coÌ sự công bằng trong Ä‘aÌnh giaÌ nghệ thuật) maÌ€ chỉ kyÌ€ voÌ£ng cuộc thi sẽ goÌp vaÌ€o liÌ£ch sử thi ca nươÌc nhaÌ€ những baÌ€i thÆ¡ hay vinh danh cho ÄBSCL. Do Ä‘oÌ, tôi mong BTC hãy maÌ£nh daÌ£n đổi mÆ¡Ìi, đừng châÌp vaÌ€o những qui luật, hãy thể hiện tinh thần bản châÌt của những người tiên phong mở cõi như truyền thôÌng dân đâÌt phương Nam của chuÌng ta.
Thật ra, một con gaÌ€ thiÌ€ không thể laÌ€m cho noÌ trở thaÌ€nh một con công được, nhưng một caÌi dao luÌ£t coÌ thể maÌ€i dũa chuÌt xiÌu để thaÌ€nh dao beÌn. Tôi thâÌy ở caÌc cuộc thi truyền hiÌ€nh, trươÌc khi triÌ€nh diện trươÌc khaÌn giả, caÌc thiÌ sinh cũng được BTC Ä‘iều khiển kiÌ£ch bản, tuÌt tiêÌt, mÆ¡Ìm miêÌc cho caÌch diễn, caÌch trang Ä‘iểm Ä‘oÌ thôi.
ÄoÌ£c thÆ¡ dự thi lần naÌ€y, tôi râÌt quan ngaÌ£i! Tôi laÌ€ dân ÄBSCL, tôi yêu xÆ°Ì sở miÌ€nh biêÌt bao vaÌ€ cũng râÌt hiểu những tâm hồn, tiÌnh caÌch của những con người trên vuÌ€ng đâÌt naÌ€y. ÄÆ°Ìc tiÌnh phoÌng khoaÌng hồn nhiên của hoÌ£ đôi luÌc diÌnh bêÌt theo sự dễ dãi, qua loa. Tôi muôÌn Ä‘oÌ£c giả khăÌp nÆ¡i Ä‘oÌ£c những baÌ€i thÆ¡ của thi sĩ ÄBSCL vaÌ€ thuÌ viÌ£ thưởng thưÌc tiÌnh caÌch phoÌng khoaÌng hồn nhiên của hoÌ£ chÆ¡Ì không biÌ£ “ngậm nghe†caÌi sự qua loa dễ dãi của hoÌ£. ChâÌt lượng những baÌ€i thÆ¡ dự thi lần naÌ€y không cao. NêÌu Ä‘oÌ£c một baÌ€i thÆ¡ Ä‘aÌ£t giải tuy không coÌ giÌ€ hay nhưng cũng suôn sẽ mượt maÌ€ thiÌ€ người ta coÌ thể chặc lưỡi than chaÌn, chê thÆ¡ dở một tiêÌng rồi bỏ qua, nhưng nêÌu Ä‘oÌ£c baÌ€i thÆ¡ Ä‘aÌ£t giải maÌ€ quaÌ lôm côm, thừa thải thiÌ€ người ta dễ bưÌc bôÌi: ViêÌt vầy maÌ€ laÌ€ thÆ¡ aÌ€?! LaÌ£i coÌ€n Ä‘aÌ£t giải!!!
ToÌm laÌ£i, để nâng cao châÌt lượng thÆ¡ dự thi lần naÌ€y, tôi đề xuâÌt yÌ kiêÌn như sau: BGK hãy chiÌ£u khoÌ goÌp sưÌc giuÌp thiÌ sinh nhặt ra bÆ¡Ìt những haÌ£t saÌ£n, chăm chuÌt cho những baÌ€i thÆ¡ hoaÌ€n mỹ hÆ¡ntrươÌc khi công bÃ´Ì cho Ä‘oÌ£c giả goÌp yÌ.
NêÌu BTC vaÌ€ BGK đồng yÌ, thiÌ€ chuÌng ta sẽ tiêÌn haÌ€nh caÌc bươÌc như sau:
Mỗi viÌ£ GK hãy tự nhặt saÌ£n, lau tuÌt saÌng laÌng cho những baÌ€i thÆ¡ maÌ€ miÌ€nh Ä‘ã choÌ£n, sau Ä‘oÌ gởi cho BTC. BTC tập hợp vaÌ€ pho-to laÌ£i rồi gởi cho caÌc giaÌm khảo khaÌc nghiên cưÌu xem xeÌt trươÌc. Sau Ä‘oÌ BTC triệu tập cuộc hoÌ£p BKG. BGK sẽ gặp nhau trao đổi cuÌ£ thể về caÌc gaÌ£n loÌ£c hiệu chỉnh để Ä‘i đêÌn thôÌng nhâÌt. Sau khi coÌ yÌ kiêÌn thôÌng nhâÌt của BGK rồi thiÌ€ Ä‘aÌ£i diện BGK sẽ liên laÌ£c trao đổi vÆ¡Ìi taÌc giả để quyêÌt Ä‘iÌ£nh văn bản cuôÌi cuÌ€ng cho baÌ€i thÆ¡.
Thưa BTC vaÌ€ BGK, đây laÌ€ một việc laÌ€m trươÌc nay chưa từng coÌ. ChăÌc chăÌn dư luận sẽ râÌt khaÌc nhau vaÌ€ tôi Ä‘oaÌn 90% yÌ kiêÌn laÌ€ phản đôÌi, bởi sự iÌch kỷ, so biÌ€, ganh gheÌt vaÌ€ nêÌp nghĩ về những qui chuẩn lề thoÌi Ä‘ã ăn sâu, râÌt khoÌ thoaÌt ra được của nhiều người. ÄoÌ cũng laÌ€ lyÌ do viÌ€ sao so vÆ¡Ìi khoa hoÌ£c kỹ thuật thiÌ€ văn hoÌ£c nghệ thuật của loaÌ€i người từ khi khai thiên lập Ä‘iÌ£a đêÌn giờ không bưÌc phaÌ tiêÌn bộ laÌ€ bao. Bởi một công triÌ€nh khoa hoÌ£c luôn được bổ sung Ä‘oÌng goÌp của nhiều người, coÌ€n văn hoÌ£c nghệ thuật thiÌ€ không. NoÌ cÆ°Ì phải diÌnh chặt vÆ¡Ìi taÌc giả, không ai được Ä‘uÌ£ng vaÌ€o. Cho nên KHKT thiÌ€ coÌ những sản phẩm mÆ¡Ìi haÌ€ng ngaÌ€y coÌ€n VHNT thiÌ€ coÌ thể mười năm cũng chưa thâÌy taÌc phẩm naÌ€o goÌ£i laÌ€ phaÌt kiêÌn! (nêÌu viÌ vui thể thao thiÌ€ VHNT như chÆ¡i gôn, coÌ€n KHKT như boÌng Ä‘aÌ!)
VuÌ£ naÌ€y, tôi ngẫm nghĩ: CoÌ khi loÌ€ng miÌ€nh muôÌn mang đêÌn cho Ä‘oÌ£c giả những baÌ€i thÆ¡ hay hÆ¡n, nhưng hổng chừng biÌ£ người ta măÌng nhiêÌc rằng: “Sao maÌ€y không thật thaÌ€ vÆ¡Ìi tao? ÄaÌng lẽ tao phải biÌ£ Ä‘oÌ£c một baÌ€i thÆ¡ khiêÌm khuyêÌt, Ä‘oÌ£c xong tao phải bực miÌ€nh một chuÌt, đằng naÌ€y maÌ€y laÌ£i đưa cho tao một baÌ€i maÌ£ch laÌ£c, Ä‘oÌ£c xong tao hổng thâÌy coÌ giÌ€ bực bội!...†ThÃªÌ nhân laÌ€ như thêÌ. Tui cũng biêÌt vậy! Tôi – vÆ¡Ìi tâm hồn thi sĩ của miÌ€nh – chỉ đưa ra những yÌ kiêÌn như thêÌ, coÌ€n thiÌ€ tuÌ€y quyêÌt Ä‘iÌ£nh saÌng suôÌt của BTC vaÌ€ triÌ tuệ tập thể của BGK.
Về giải thưởng:
Tôi xin đề xuâÌt yÌ kiêÌn… voÌi tÆ¡Ìi BTC cuộc thi lần sau nên tăng giaÌ giải thưởng lên cao hÆ¡n. Kinh phiÌ nhaÌ€ nươÌc haÌ£n chÃªÌ thiÌ€ ta coÌ thể xin taÌ€i trợ, chÆ¡Ì giải thưởng của cả một vuÌ€ng 9 con sông phuÌ€ sa daÌ€o daÌ£t, raÌ€o raÌ£t haÌ€o phoÌng vậy maÌ€ thâÌp quaÌ so vÆ¡Ìi mặt bằng caÌc cuộc thi thÆ¡ khaÌc thiÌ€ coÌ vẻ dân Äồng bằng miÌ€nh thiêÌu sự tôn vinh thÆ¡!
Lời chưa noÌi hêÌt loÌ€ng, yÌ kiêÌn chưa nêu hêÌt sự trăn trở. Mong BTC vaÌ€ BKG để tâm nhiÌ€n laÌ£i suy nghĩ chuÌt thôi, chÆ¡Ì tôi cũng không hồ hởi hy voÌ£ng cho mâÌy, viÌ€ biêÌt những đề xuâÌt naÌ€y khoÌ coÌ thể thực hiện được.
BTC vaÌ€ BGK khỏi phải hồi Ä‘aÌp, miễn giải thiÌch cho tôi nêÌu những yÌ kiêÌn naÌ€y không thể thực hiện được. CÆ°Ì im lặng laÌ€m theo những giÌ€ hồi naÌ€o giờ Ä‘ã mần laÌ€ tui biêÌt gồi. NoÌi ra được yÌ miÌ€nh laÌ€ tui nheÌ£ loÌ€ng, coÌ€n coÌ thực thi được hay không thiÌ€ tuÌ€y thời, tuÌ€y cảnh. Không thể eÌp.
ChuÌc cuộc thi “thaÌ€nh công tôÌt Ä‘eÌ£pâ€: kêÌt quả khả quan, dư luận nheÌ£ nhaÌ€ng, biÌ€nh an cho BTC vaÌ€ BGK.