Chương 23
Hà nh Giả
Trà Hải vá» lại tòa lâu đà i đổ nát. Con chó mun và con mèo tam thể thưá»ng vẫy Ä‘uôi mừng chá»§ cÅ©ng không còn. Ngưá»i cÅ© vá» nhà xưa chỉ thấy vưá»n hoang nhà trống. Cá» tranh và cây dại má»c khắp nÆ¡i. Trà Hải để khăn gói trên vai xuống và đi thẳng ra phÃa mé vưá»n canh tác phÃa đông. Trong giá»›i hạn má»™t khoảnh vưá»n nhá», khoai sắn và bắp Ä‘áºu má»c lên xanh tươi chứng tá» vẫn có bà n tay ngưá»i chăm bón mà có lẽ không ai khác hÆ¡n là Phạm Xảo và thầy Tiá»u. Äi vòng quanh xa hÆ¡n trên cánh đồng phì nhiêu mấy trăm mẫu đất nhất đẳng Ä‘iá»n, đồng hoa rá»±c rỡ năm trước nay chỉ còn là má»™t cánh đồng hoa dại. Trà Hải thở mùi hoa lẫn đất và miên man suy nghÄ© đến những việc cần phải là m trong những ngà y sắp tá»›i. Kiếm má»™t gò đất cao có cây Ä‘a và cây bà ng cổ thụ Ä‘ang trổ mầm xanh chi chÃt dưới trá»i Xuân, Trà Hải ngồi xuống trên phiến đá dưới tà n cây xanh, sá»a thế hai chân ngồi xếp bà n và định tâm. Má»™t sức sống má»›i vừa dáºy lên khi Trà Hải nhá»› lại nét mặt an lạc, nụ cưá»i nhân háºu và giá»ng nói khoan hòa cá»§a sư Trúc Lâm. Lá»i nhà sư vẫn đồng vá»ng: “Äức Pháºt không ở trong chùa, đạo Pháºt không ở trong kinh sách, ngưá»i mến Pháºt hay theo Pháºt không ở trong mầu áo. Tất cả Ä‘á»u ở trong tâm và tâm ở giữa Ä‘á»i thưá»ng.†Câu há»i lá»›n hiện ra trong ý nghÄ© cá»§a Trà Hải, “đá»i thưá»ng tìm ở đâu và ta phải đặt cái tâm cá»§a mình ở chá»— nà o trong cuá»™c 'Ä‘á»i thưá»ng' đó?â€
           Dòng suy tưởng kèo dà i miên man cho đến khi ý nghÄ© cá»§a Trà Hải bắt đầu thinh lặng, tâm thức không còn dấy lên má»™t ý niệm nà o cả. Trong trạng thái rá»—ng lặng bình an đó, Trà Hải cảm thấy niá»m hạnh phúc vô biên à o đến. Sóng hạnh phúc không Ä‘áºp và o bá» dồn dáºp mà chỉ mÆ¡n man bình thản, rồi tan loãng và o cá» hoa đồng ná»™i. Trong trạng thái an tịnh đó, Trà Hải không cần phải dang tay nắm bắt cuá»™c Ä‘á»i mà hiện hữu ngay giữa lòng cuá»™c Ä‘á»i. Trong đó, thánh nhân và phà m nhân không cách nhau má»™t sợi tÆ¡ hà o mà lắm khi chỉ là má»™t.
           Gió Nồm từ phÃa sông Hương thổi và o mang theo tiếng bước chân nhè nhẹ. Trà Hải ngước mắt nhìn lên. Phạm Xảo Ä‘ang bước thoăn thoắt lên gò, Ä‘i vá» phÃa Trà Hải, tay xách hai nồi đất nhá» quen thuá»™c thưá»ng dùng để bá»›i cÆ¡m. Äứng lên, dang tay hướng vá» phÃa Phạm Xảo, Trà Hải mang má»™t cảm giác tháºt gần gÅ©i và thân thương vá»›i ngưá»i trước mặt. Tình nghÄ©a con nhà tướng thá»§y chung và thân quý vô cùng. Phạm Xảo cÅ©ng tiến tá»›i quà ng tay ôm lấy Trà Hải, không nói gì. Khi nhìn sâu và o mắt nhau, Phạm Xảo tá» vẻ xúc động, bước lùi lại, muốn nói má»™t Ä‘iá»u gì chưa rõ hết:
           - Lạ quá! Chỉ má»›i ná»a năm thôi mà hoà ng thân như đã thà nh má»™t ngưá»i khác.
           Trà Hải há»i lại, giá»ng pha má»™t chút bông đùa:
           - Phạm huynh ơi! Thế nà o? Tóc thà nh tiêu muối và trông ra dáng đẹp lão hơn phải không?
           Phạm Xảo ra vẻ nghiêm trang và thà nh tháºt:
           - Thể xác thì cÅ©ng như mùa Xuân lá xanh, mùa Äông tuyết trắng chẳng có gì đáng nói. Nhưng dáng vẻ cùng cách nhìn, cách nói cá»§a hoà ng thân có vẻ như khác hẳn ngà y trước. Äôi mắt cá»§a hoà ng thân trong và sáng quá. Mắt nhìn không chứa mây má» hay dấu diếm Ä‘iá»u gì cả. Nhìn trong mắt cá»§a hoà ng thân, ngưá»i đối diện có thể thấy khuôn mặt mình trong đó. Cung cách cá»§a hoà ng thân cÅ©ng khác. Nó ấm áp, dá»… gần gÅ©i và thanh thoát hÆ¡n ngà y trước nhiá»u lắm.
Trà Hải vui và muốn nói lá»i cám Æ¡n vá»›i Phạm Xảo, nhưng lại tá»± chế để những là n sóng khen chê nhất thá»i không có bến bỠđón lại để vá»— và o. Cái tâm không bị tác động thuáºn hay nghịch sẽ tránh được dao động tình cảm khiến cho ngưá»i ta hân hoan thá»a mãn hay uất ức giáºn há»n.
Từ trên gò đất cao, Trà Hải và Phạm Xảo đứng sát bên nhau trong gió Nồm mát lạnh buổi chiá»u để nhìn cánh đồng trống trãi dà i mênh mông dưới thấp. Trà Hải nói lên dá»± tÃnh tương lai cho mấy trăm mẫu đất bá» hoang má»c đầy hoa dại đã là m Phạm Xảo ngỡ ngà ng không tin là điá»u có tháºt:
- Bắt đầu ngà y mai, tất cả đất đai trong Thái Ấp nầy sẽ được khai khẩn trở lại.
Phạm Xảo há»i lại vá»›i giá»ng hoà i nghi:
- Hoà ng thân nói đùa hay nói tháºt? Không phải hoà ng thân thưá»ng cho rằng, khai thác tà i nguyên để là m nên cá»§a cải váºt chất là tham vá»ng, là xa rá»i nếp sống đạo hạnh hay sao?
- Sách vở đã từng dạy tôi như thế, và sách vở cÅ©ng đã từng dạy Ä‘iá»u ngược lại huynh ạ. Äức Khổng tá» dạy đạo nháºp thế để cứu Ä‘á»i giúp mình; Lão Trang thì dạy xuất thế má»›i là con đưá»ng vương đạo. Ai hợp vá»›i đưá»ng nà o thì theo đưá»ng đó.
- Váºy thì nguyên nhân nà o đã là m cho hoà ng thân thay đổi quan niệm sống và trở thà nh “nháºp thế†như váºy? Äạo Pháºt đã chuyển đổi cách nhìn và cách sống cá»§a hoà ng thân chăng?
- Nếu nói vỠảnh hưởng đạo Pháºt thì tôi phải thà nh tháºt trả lá»i vừa “cóâ€, vừa “khôngâ€. Nếu chỉ đơn giản nói đạo là con đưá»ng đưa đến cái tháºt, cái hay, cái đẹp thì đạo thá» cúng ông bà cá»§a dân mình, đạo Khổng, đạo Lão, đạo Chúa... vốn là những con đưá»ng khác nhau nhưng thảy Ä‘á»u hướng đến mục Ä‘Ãch xây dá»±ng cái hay, cái đẹp. Sai là do ngưá»i Ä‘i lạc chứ không phải vì con đưá»ng. Tôi kÃnh ngưỡng má»i con đưá»ng trung chÃnh, nhưng nếu phải chá»n cho mình má»™t con đưá»ng đạo, tôi có khuynh hướng gần gÅ©i đạo Pháºt; đơn giản chỉ vì đây là con đưá»ng tá»± do và thoáng đạt. Tôi tâm đắc vô cùng vá»›i quan niệm rá»™ng rãi: “Có tám vạn bốn ngà n cách khác nhau để tá»± mình tìm đến vá»›i Chân Tâm, vá»›i Trà Giác trong chÃnh mình.â€
Phạm Xảo nheo mắt như định thần nhá»› lại má»™t thá»i kỳ đã xa khuất:
- Nếu thá»i thế không tao loạn, đổi thay, có lẽ bây giá» tôi là má»™t nhà sư.
- Huynh có hối tiếc vì vì sự đổi thay đó không?
- Äối vá»›i má»™t ngưá»i trẻ, khi tiếc thì chỉ có đôi Ä‘iá»u để tiếc vì vẫn còn nhiá»u cÆ¡ há»™i ở tương lai; nhưng đối vá»›i má»™t ngưá»i già má»™t khi đã tiếc thì có quá nhiá»u Ä‘iá»u để nuối tiếc vì đã hết cÆ¡ há»™i là m lại cuá»™c Ä‘á»i.
- Biết đâu nếp sống cô quạnh, lương thiện, giúp ngưá»i cá»§a huynh trong hÆ¡n 30 năm qua cÅ©ng là má»™t trong tám vạn bốn ngà n cách hà nh đạo. Hình tướng có quan trá»ng gì đâu giữa biển cả bao la cá»§a muôn hạnh tu trì trong Pháºt giáo.
- Cám Æ¡n hoà ng thân. Ngà y xưa, tôi đã từng há»c nằm lòng Bát Nhã Tâm Kinh và má»™t thá»i sống vá»›i nghÄ©a lý Kim Cang. Thá»i xưa đó, tôi hiểu lá» má» lá»i đức Pháºt trong câu nói: “Kim Cang tức không phải là Kim Cang, má»›i tháºt là Kim Cang.†Tôi và nhiá»u chú tiểu ở chùa chỉ há»c được vế đầu, vế phá»§ định cá»§a nghÄ©a lý nhà Pháºt, rồi dừng lại ở đó. Từ Ä‘iểm dừng cá»§a mình, tôi trở thà nh vô minh khi Ä‘em cái biết ná»a vá»i cá»§a mình ra nhìn Ä‘á»i. Tôi cho đạo Pháºt là tiêu cá»±c, là bi quan, là xa lánh cuá»™c Ä‘á»i. Ngà y đó, tôi không hiểu hết sức mạnh năng động, tÃch cá»±c vô cùng cá»§a nhà Pháºt vá» Tâm Không, Vô Ngã. Ra Ä‘á»i, thá»±c tế đã dạy tôi rằng, trên đưá»ng tiến quân, khi mà những sá»± vướng mắc đã được quét sạch thì sức mạnh sẽ tăng gấp đôi. CÅ©ng thế, thấu hiểu được Tâm Không và Vô Ngã là đã có tiá»n quân dá»n đưá»ng, quét sạch những ảo tưởng vá» cuá»™c Ä‘á»i và kiếp ngưá»i để “tiến quân†và o Ä‘á»i chứ không phải dừng lại để ôm và sống vá»›i khối lý thuyết “dá»n đưá»ng†đó. Nói rốt lại cho gần thì tôi tin là hoà ng thân đã “dá»n đưá»ng†để bắt tay và o cuá»™c sống. Vì váºy, tôi Ä‘ang nóng lòng muốn biết hoà ng thân sẽ là m gì vá»›i cánh đồng rá»™ng mênh mông mấy trăm mẫu đất nầy?
- Ngà y rằm tháng tư sắp đến, xin nhá» Phạm huynh chuyển lá»i má»i cá»§a tôi đến thầy Tiá»u, Ba Gấm, Tâm An và Thiện Giả.
- Thiện Giả là ai váºy?
- Là Hà n Kỳ Vương, là Tá» Du và cÅ©ng là Thiện Giả bây giá».
- Hà n Kỳ Vương không vỠTà u trở lại và bây giỠđi tu hay sao mà lại mang tên Thiện Giả? Tên đổi mấy lần và quê hương cũng phải đổi theo nữa sao?
Trà Hải không trả lá»i trá»±c tiếp Phạm Xảo, chỉ đưa ra nháºn xét:
- Quê hương có thể là “chùm khế ngá»t†rất êm Ä‘á»m cá»§a tuổi thÆ¡ đầu Ä‘á»i mà cÅ©ng có thể chỉ còn là má»™t tâm ảnh đã “khuất bóng hoà ng hôn†cuối Ä‘á»i như Thôi Hiệu ngà y xưa. Hoà n cảnh không quan trá»ng bằng những tấm lòng còn sót lại sau những trôi nổi, vùi dáºp thăng trầm cá»§a cuá»™c sống. Hoà n cảnh có thể không thuáºn lợi nhưng vá»›i những tấm lòng trong sáng, nhân ái kết hợp vá»›i nhau thì việc lá»›n cÅ©ng sẽ là m nên. Cho dẫu có cÆ¡ há»™i bằng và ng nhưng nếu chỉ có những con ngưá»i kèn cá»±a, hoà i nghi, cố chấp ngồi lại vá»›i nhau thì cÅ©ng sẽ chẳng là m nên trò trống gì cho chÃnh mình và xã há»™i.
***
Tiếng là nh đồn xa. Xa táºn kinh Bắc cho tá»›i múi biển Nam Dương. Dược Viên Thái Ấp nổi tiếng và được loan truyá»n rất nhanh. Vá»›i trên 300 loại cây thuốc Nam thông dụng và quý hiếm chá»§ yếu trong ngà nh y dược truyá»n thống Việt Nam đã được trồng trên toà n diện tÃch mấy trăm mẫu đất phì nhiêu cá»§a Thái Ấp. Äất là nh chim Ä‘áºu. Mấy trăm gia đình nông dân cÅ© cá»§a Thái Ấp lần lượt rá»§ nhau vá» xin Trà Hải dá»±ng lại vưá»n tược và nhà cá»a tại những khu đất cÅ©. Trà Hải đã nói đùa nhưng rất tháºt vá»›i má»i ngưá»i, rằng:
- Thái Ấp là đất chung, không rà o không khóa, nên má»i ngưá»i cứ thoải mái “đất là nh chim Ä‘áºu; vui ở, buồn Ä‘iâ€.
Canh tác trồng cây thuốc Nam thay vì trồng lúa đã mang lại má»™t Ä‘á»i sống phồn vinh rất nhanh cho toà n Thái Ấp. “Lục Phú Hưá»ng†là cái tên thân máºt mà cÅ©ng vừa là để vinh danh cho sáu nhân váºt đầu não tổ chức trồng dược thảo. Ngưá»i đứng đầu là hoà ng thân Trà Hải. Chuyên khoa dược thảo là thầy Tiá»u và Thiện Giả, hai đầu óc uyên bác vá» Äông y Trung Hoa và Việt Nam. Hai nhà doanh thương thà nh công báºc nhất già u kinh nghiệm quản lý và tổ chức kinh doanh là Ba Gấm và Tâm An. Ngưá»i xuất nháºp kho dược thảo Ä‘iá»u hòa và nhanh chóng nhất là Phạm Xảo. Cả sáu ngưá»i cùng chung má»™t tấm lòng nhân ái, cùng góp bà n tay và công sức từ thiện cho Ä‘á»i.
Cây thuốc được chá»n giống công phu; trồng tỉa và chăm bón cẩn trá»ng. Hầu như suốt cả bốn mùa, từng loại, từng giòng và từng bá»™ các cây thuốc được thu hoạch và chế biến trong những Ä‘iá»u kiện tuyệt hảo đương thá»i. Các mặt hà ng dược thảo Việt Nam không thua kém gì hà ng Trung Quốc. Thuốc Nam vừa nâng cao lòng tá»± hà o dân tá»™c, vừa giúp ngưá»i Việt thưá»ng bị chê là “nằm chết trên thuốc†hưởng được tinh hoa cá»§a thiên nhiên cây cá» quanh mình dù ở trong cảnh thiếu thốn, nghèo nà n.
Khách mua hà ng được há»™i đồng y dược Thái Ấp chẩn Ä‘oán bệnh lý cẩn tháºn trước khi hốt thuốc. Khách hà ng không phải trả tiá»n mua thuốc mà hoà n toà n tá»± nguyện hiến tặng tiá»n bạc tùy khả năng kinh tế riêng. Quỹ hiến tặng do thân chá»§ tá»± ý bá» và o thùng “Phước Hải†đặt trong má»™t phòng riêng không ai nhòm ngó. Tất cả những bệnh nhân nghèo Ä‘á»u được chẩn bệnh và hốt thuốc miá»…n phÃ. Hà ng ngà y, từng Ä‘oà n ngưá»i khắp nÆ¡i lÅ© lượt dắt dÃu nhau, bồng bế hay khiêng cõng nhau vá» Thái Ấp chữa bệnh. Tác dụng cao nhất cá»§a y dược là chữa là nh bệnh chứ không phải dừng lại ở báºc thá»m giai cấp sang hèn. Bởi váºy, giá»›i quý tá»™c, quan chức và nhà già u trong ná»™i thà nh và các tỉnh cÅ©ng chen chân vá»›i giá»›i bình dân nghèo khổ đến Thái Ấp chữa bệnh, hốt thuốc không ngá»›t.
           Những tâm hồn cao quý thưá»ng gặp nhau hòa Ä‘iệu như nước vá»›i nguồn, như cây vá»›i cá»™i. Tòa dinh thá»± đổ nát cá»§a ông hoà ng Trà Hải được trăm nghìn bà n tay ngưá»i dân biết Æ¡n tình nguyện vun xá»›i, dẹp dá»n, đóng góp công cá»§a hằng tâm, hằng sản, xây dá»±ng lại đẹp đẽ và đồ sá»™ hÆ¡n xưa chỉ trong má»™t thá»i gian ngắn. Công tác xây dá»±ng lại dinh ông Hoà ng hoà n tất đã lâu mà Trà Hải vẫn chưa có dịp ghé chân và o đại sảnh đưá»ng để xem qua. Nhu cầu sÆ¡n phết hình hà i và thưởng thức những giá trị váºt chất không còn dấu vết nÆ¡i Trà Hải. Ngưá»i ta ngạc nhiên trước vẻ bình thản và an lạc cá»§a Trà Hải trong khi phải Ä‘iá»u động má»™t khối lượng công việc có quy mô lá»›n lao và phức tạp hà ng ngà y như thế.
Sá»± hiện diện cá»§a Ba Gấm trong nhóm sáu ngưá»i, là m việc khá thưá»ng xuyên bên cạnh Trà Hải gây cảm giác khó chịu cho Phạm Xảo trong thá»i gian đầu tiên. Nhưng khi thấy rõ cÆ¡n sóng tình giữa hai bên đã lặng, không còn má»™t biểu hiện riêng tư, thầm kÃn nà o giữa hai ngưá»i, Phạm Xảo trở thà nh tâm đắc và tâm phục Trà Hải má»™t cách âm thầm hÆ¡n cả khi xưa. Cầm chân và đổi hướng má»™t con ngá»±a đã quen đưá»ng cÅ© thưá»ng rất khó. Thay đổi má»™t tâm hồn nghệ sÄ© lãng mạn đầy Ä‘am mê trong tình trưá»ng lại cà ng khó hÆ¡n. Vá»›i Phạm Xảo, Trà Hải trở thà nh biểu tượng cá»§a nếp sống giản đơn và an lạc trong chÃnh mình.
Vưá»n Dược Thảo Thái Ấp được ngưá»i dân tứ xứ tình nguyện cống hiến, đổ tiá»n và o như nước nhưng tất cả những ngưá»i chá»§ quản vẫn duy trì nếp sống đơn giản và đạm bạc. Lợi tức thu được dùng để trả công xứng đáng cho cả nghìn nông dân cùng gia đình canh tác vưá»n thuốc, đãi ngá»™ những lương y danh tiếng và phục vụ nhân đạo. Tin đồn, tiếng khen, lá»i ca tụng má»—i ngà y má»™t chồng chất và vang xa nhưng những ngưá»i đầu não trong cuá»™c vẫn chưa bao giá» lấy là m Ä‘iá»u để trao đổi vá»›i nhau mà tá»± hà o, mà hãnh diện vá»›i mình, vá»›i ngưá»i. Thầy Tiá»u trước sau chỉ có má»™t lá»i vui vui nhưng đã trở thà nh “tuyên ngôn Tá»± Do†cho cả nhóm:
- Äeo cái Ngã như Tôn Ngá»™ Không Ä‘eo vòng Kim Cô. Ngã chấp, ngã mạn, ngã tham, ngã ái, ngã dục, ngã sân, ngã si... ngã gì Ä‘i nữa thì cÅ©ng Ä‘á»u là thần chú là m cho vòng Kim Cô siết lại.
Äã có lần Ba Gấm há»i:
- Thưa thầy, vòng “kim cô†cá»§a má»—i chúng ta không hình không ảnh thì là m sao biết được khi nà o nó siết và tháºt sá»± nó có siết lại hay không?
Thầy Tiá»u gáºt đầu đáp lại:
- Còn thân xác nầy là vòng Kim Cô còn siết. Khi tâm trà bước ra khá»i sá»± rá»—ng lặng là m cho mình vui, buồn, giáºn, há»n, sướng, khổ... là biết ngay vòng Kim Cô Ä‘ang siết lại. Muốn khá»i bị siết đến độ Ä‘au đớn, Ä‘i đến chá»— kêu la thảm thiết như Tôn Ngá»™ Không thì khi ngã vừa dấy lên là mình đưa nó vá» chá»— cÅ© rá»—ng lặng ngay.
Tâm An thắc mắc:
- Thầy ơi! Nếu cái Ngã bị diệt hết rồi thì đâu còn mơ ước, thương yêu, tình cảm, suy nghĩ... nữa để sống và là m việc đây?
Thầy Tiá»u vừa cưá»i vừa bắt chước ngưá»i xưa vác hèo tre ra dá»a:
- Cái ngã cá»§a Tâm An ở đâu, Ä‘em ra đây cho má»i ngưá»i xem thá».
Tâm An đùa lại:
- Theo thầy há»c đạo Vô Ngã, nên cái ngã sợ quá, trốn chạy đâu rồi, tìm không ra thầy ạ.
Thiện Giả cũng tham gia và o trò chơi “vô ngã†bằng cách đứng thẳng, dang tay, kiểng chân rồi kêu lên:
- Cái “ngã†của tôi đây rồi! Ngã là một mớ xương thịt, máu huyết, tình cảm, ý nghĩ trộn lẫn và o nhau. Ngã nầy là “ngã Thiện Giả†chứ không phải ngã của ai khác.
Phạm Xảo là ngưá»i đã cứu sống Thiện Giả trong cuá»™c cá» trên sông Hương năm xưa, nên hai ngưá»i vẫn có sá»± khắng khÃt dịu dà ng và thân thương nhất trong nhóm. Nghe Thiện Giả lên tiếng, Phạm Xảo, tiếp lá»i:
- Nầy hiá»n đệ, nếu quả tháºt có má»™t cái “ngã Thiện Giả†thì hãy mau mau chỉ cho ra đâu là Hà n Kỳ Vương, tay đánh cá» vô địch nghênh ngang nhất thiên hạ năm năm vá» trước. Äâu là gã Tá» Du tuyệt vá»ng, chán Ä‘á»i bá» nhà , bá» nước Ä‘i lang thang sau đó. Äâu là ngà i Thiện Giả ná»a giác, ná»a mê; ná»a tu, ná»a lụy trên núi Kim Phụng. Và đâu là thầy Thiện Giả chẩn bệnh hốt thuốc như thần trong Thái Ấp hôm nay, hả?
Phạm Xảo và má»i ngưá»i Ä‘á»u cảm thấy lòng chùng xuống và cuá»™c vui bị ngưng ngang khi Thiện Giả xuá»™i tay nhìn xuống và má»t giá»t nước mắt nhòe Ä‘i trên sống mÅ©i. Thiện Giả nói thì thầm vá»›i chÃnh mình:
- Nếu ta chỉ là má»™t sá»± trôi nổi bèo bá»t khi hợp, khi tan không định hướng thì cuối cùng ta sẽ Ä‘i vỠđâu đây?!
Không nghe ai nói gì, Trà Hải lên tiếng:
- VỠvới suối nguồn của vũ trụ.
- Ở đâu?
- Äây, kia và tất cả muôn nÆ¡i.
- Khi nà o?
- Ngà y xưa, bây giỠvã mãi mãi.
- Thế cái hạt bụi gá»i là “ngã†ấy cứ quay cuồng mãi trong dòng sinh tá» cá»§a suối nguồn vÅ© trụ không bao giá» ngưng nghỉ sao?
Trà Hải ngước mắt nhìn vỠđỉnh núi Kim Phụng Ä‘ang khuất trong mây, nói vá»i đầy lưu luyến:
- Thiện Giả quý hữu à , chúng ta đã gặp nhau trên ấy hÆ¡n ná»a năm trá»i. Bên suối Bản Lai ngà y đó quý hữu và tôi Ä‘á»u chứng kiến má»™t Ä‘iá»u, rằng, khi mình cà ng xông xáo Ä‘i tìm cái ham muốn biết, ham muốn sống, ham muốn thá»a mãn những cÆ¡n đói tình, đói lòng, đói tưởng thì con dã nhân ấy cà ng xô đẩy ta vá» phÃa sau, phÃa Ä‘á»i thưá»ng cá»§a dục vá»ng. Nhưng khi tâm tánh ta rá»—ng lặng thì con dã nhân biến mất. Ta trở nên trong sáng và thấy được ta. Cà ng thấy được ta, tất cả Ä‘á»u trở nên trống không lạ thưá»ng. Chẳng có má»™t hình hà i có tháºt; chẳng có má»™t dòng suối, má»™t núi đồi, má»™t thế giá»›i thiên nhiên quanh ta có tháºt. Tất cả chỉ là sá»± kết hợp, tụ há»™i từng li ti, từng há»™t, từng mảnh, từng miếng, từng khối, từng thá»±c thể... lại vá»›i nhau mà thà nh. Có những khoảng thá»i gian ngồi định tâm lâu dà i, tôi có cảm tưởng tất cả Ä‘á»u không tháºt, Ä‘á»u tách ra từng mảnh để trở vá» vị trà cá»§a nó. Lúc bấy giá», cái gá»i là “ta†là “tôiâ€. là “ngã†là bản chất cá»§a má»i sá»± váºt chung quanh không còn nữa. Tôi chưa có may mắn Ä‘i xa hÆ¡n, nhưng tôi cảm nháºn được rằng, nếu Ä‘i đến cùng tá»™t cá»§a chuá»—i dà i nương nhau và tương tác đó thì sẽ gặp má»™t trạng thái chân như tuyệt đối mà ai chưa đến thì chưa hiểu được. Äó là má»™t trạng thái tuyệt Ä‘Ãch nên chẳng còn nương nhau, tác động qua lại vá»›i nhau mà sinh ra cái má»›i hay biến hiện trong dòng sinh diệt nữa.
Thầy Tiá»u cưá»i sảng khoái:
- Hoà ng thân còn nhá»› ngà y chúng ta gặp nhau khi tôi đốn cá»§i đốt than trong rừng không?Â
Trỉ Hải gáºt đầu trả lá»i:
- Dạ, nhá»› thầy ạ. Hôm đó, thầy cÅ©ng đã nói vá»›i tôi vỠý niệm “ngã†và “vô ngã†bằng chÃnh việc là m và hà nh động cá»§a thầy. Từ đó tôi nháºn được tÃn hiệu cá»§a thầy và đi tìm thá»±c tại vô ngã bằng chÃnh hà nh động, việc là m cá»§a mình.
Thầy Tiá»u há»i lại:
- Bằng cách nà o?
- Bằng sự định tâm để lắng lòng xây dựng cái nhìn nội tại ngà y một sâu xa và tốt đẹp hơn.
- Là m thế nà o để biết là tốt đẹp hơn?
- Khi tâm rá»—ng lặng, trà an nhiên và thân xác Ãt đòi há»i hÆ¡n.
- Thế từ trước hoà ng thân đã bao giỠcó ý niệm nầy chưa?
- Có nhưng mÆ¡ hồ và há»—n độn lắm! Tất cả chỉ toà n là kiến thức trong sách vở. Äi tìm cái “ngã†hay “vô ngã†bằng lý luáºn thuần lý trong sách vở thì chẳng khác gì nằm đắp chăn há»c phép thần thông cá»§a Tôn Ngá»™ Không trong Tây Du Ký.
Nhóm chá»§ quản cá»§a Dược Viên Thái Ấp vẫn có những sinh hoạt tâm linh và tri thức nhẹ nhà ng, thân tình và cởi mở song song vá»›i công việc hà ng ngà y tất báºt như thế. Chất keo gắn chặt suy nghÄ© và hà nh động cá»§a há» lại vá»›i nhau là má»™t tinh thần chung: Không tham, không sợ, không chấp. Không tham vì chỉ cho mà không cầu nháºn lại. Không sợ vì há» Ä‘ang xả bá» tất cả những gì vẫn được coi là quý báu trong cuá»™c Ä‘á»i thưá»ng như danh, lợi và địa vị, nên chẳng có gì để lo được hay mất. Không chấp vì ý thức được rằng má»i hình tướng chỉ là phương tiện, nên há» không quan tâm phân biệt mình vá»›i ngưá»i là ai.
Khi cả nhóm cùng tá»± cảm thấy có Ãt nhu cầu lá»… nghi và sá»± vẽ vá»i trang trà nhất thì ngược lại, xã há»™i lại dà nh cho há» nhiá»u vinh dá»± nhất. Khi được tắm gá»™i trong dòng sống vinh hoa, con ngưá»i thưá»ng rất dá»… bị “ngoại hóaâ€, nghÄ©a là quên cái tháºt bên trong cá»§a chÃnh mình để sống cho cái giả bên ngoà i cá»§a ngưá»i khác sÆ¡n phết cho.
Vinh dá»± mà đá»i thưá»ng cho là lá»›n nhất đến vá»›i nhóm Trà Hải. Äó là khi má»i ngưá»i sinh hoạt trong vưá»n thuốc Thái Ấp được triá»u đình ban thưởng, được vua vá»i và o Äại Ná»™i dá»± yến tiệc để nháºn lá»i ban khen do chÃnh hoà ng thượng đăng triá»u. Ngay cả những triá»u thần lương đống, láºp được nhiá»u công trạng cÅ©ng Ãt ngưá»i dám mÆ¡ ước đến vinh dá»± tá»™t đỉnh nầy. Thế nhưng không ai ganh tỵ vá»›i nhóm hoạt động vưá»n thuốc nhân đạo cả, vì tất cả há» Ä‘á»u quá trong sáng và không mà ng danh lợi mà má»i ngưá»i Ä‘á»u thấy được má»™t cách rõ rà ng, Ä‘en trắng phân minh.
Trong suốt buổi đại yến linh đình, vẻ an nhiên tá»± tại hiện rõ trên khuôn mặt cá»§a má»—i ngưá»i cá»§a nhóm Trà Hải tương phản vá»›i không khà rá»™n rà ng, khÃch động trong Äại ná»™i. Bởi váºy, cả triá»u thần Ä‘á»u ngạc nhiên khi thấy Trà Hải thay mặt cho Thái Ấp nháºn tặng phẩm ban thưởng trá»ng háºu và lá»i ban khen cá»§a nhà vua mà chỉ nói lá»i tạ ân hết sức đơn giản. Äặc biệt là không nhắc má»™t tiếng nà o vỠ“công trạng†cá»§a nhóm mình.
Chiá»u vá» lại Thái Ấp, chỉ nghe thầy Tiá»u bình luáºn: “Má»—i ngà y thêm má»™t lá»›p bụi. Bụi Ä‘á»i vinh quang hay tá»§i nhục cÅ©ng Ä‘á»u là m má» cái tâm trong sáng, là m động cái trà rá»—ng lặng cá»§a mình. Nên má»—i ngà y ráng quét bụi trong tâm, ráng phá»§i bụi trong trÃ, ấy là tuâ€.